صنعت حمل و نقل روز به روز در حال تغییره و همگام شدن با این تغییر در کنار مزیت‌هایی که داره، هزینه‌بره. ورود اینترنت اشیا به حوزه‌ی لجستیک و حمل و نقل، استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت ناوگان و به‌کارگیری تکنولوژی‌های روز برای کاهش هزینه‌های ناوگان، به کمک مدیران این صنایع اومدن اما برای توسعه نرم افزار مدیریت ناوگان چه هزینه‌هایی لازم است؟

این رویکرد تکنولوژی محور میتونه به دو صورت پیاده‌سازی بشه:

حالت اول: برون‌سپاری به شرکت‌های که در زمینه‌ی مدیریت ناوگان و نیروهای میدانی خدماتی رو ارائه میدن.

حالت دوم: توسعه‌ی بستر نرم‌افزاری درون سازمان.

در این مقاله قصد داریم تا به بررسی حالت دوم بپردازیم، یعنی با یک معرفی کوتاه از مدیریت ناوگان، هزینه‌ها و چالش‌های پیش رو برای توسعه‌ی بستری نرم‌افزاری برای مدیریت ناوگان رو بررسی کنیم. با ما همراه باشین.

مدیریت ناوگان، راه حلّی هوشمندانه

در یک جمله می‌تونیم نرم افزار مدیریت ناوگان رو به این صورت تعریف کنیم: “راه حلی برای سازماندهی و هماهنگی ناوگان به‌صورت یکپارچه“.

با راه حل نرم افزاری مدیریت ناوگان این امکان میسر شده که اطلاعاتی جامع از جزییات روند انجام فرآیند، عملکرد راننده‌ها، هزینه‌های جاری و آماری از این قبیل در اختیار تیم قرار بگیره.

از جمله ویژگی‌های یک نرم‌افزار مدیریت ناوگان استاندارد، میشه به موارد زیر اشاره کرد:

• رهگیری ناوگان
• برنامه‌ریزی ناوگان (مناسب برای سازمان‌هایی با تعداد ناوگان بالا)
• قابلیت مسیربندی
• قابلیت پیاده‌سازی و هماهنگی با سخت‌افزار
• بررسی نیازهای ناوگان جهت تعمیرات

نرم افزار مدیریت ناوگان باید چه نیازهایی را برطرف کند؟

یک نرم افزار مدیریت ناوگان موثر باید قابلیت پاسخگویی به چالش‌های زیر رو داشته باشه:

• امنیت راننده و بهره‌وری: مهم‌ترین چالش در توسعه‌ی نرم افزار مدیریت ناوگان، تامین امنیت راننده و نیروی میدانیه. شاید اولش عجیب به‌نظر برسه که یک نرم افزار چطور میتونه باعث افزایش امنیت راننده بشه. همونطور که در مقالات قبلی هم بهش اشاره داشتیم، نرم افزارهای مدیریت ناوگان با تحلیل رفتار راننده مثل: سرعت غیر مجاز، ترمزهای ناگهانی، صحبت با تلفن همراه حین رانندگی میتونه باعث کاهش سوانح حین انجام ماموریت بشه. مثلاً اتوبوس‌های مسافربری با نصب سنسورهایی کنار راننده، در صورتی که از سرعت مطمئنه (120 کیلومتر در ساعت برای سفرهای جاده‌ای) تجاوز کنن، هشداری مبنی‌بر کاهش سرعت به راننده داده میشه، یا اگر حین رانندگی با تلفن همراه صحبت کنن، از راننده عکس گرفته و به واحد مدیریت ارسال میشه و راننده خاطی جریمه میشه.
• مدیریت هزینه‌ها: به‌طور معمول هزینه‌های جاری برای هر سازمانی سالیانه افزایش پیدا میکنه و سازمان‌ها تلاش میکنن تا همیشه هزینه‌های خودشون رو در کمترین سطح ممکن نگه دارن. هزینه‌ی سازمان‌هایی که با ناوگان و نیروهای میدانی سر و کار دارن، بیشتر در زمینه‌هایی مثل:

1. مصرف سوخت
2. تعمیرات و استهلاک ناوگان
3. حقوق و دستمزد راننده‌ها
4. آموزش راننده‌ها

خلاصه میشه که مطلوب یک نرم افزار مدیریت ناوگان پاسخگویی به سه مورد اوله.

• تضمین امنیت حمل کالا: مورد آخری که به اون اشاره میکنیم، تضمین امنیت کالا تا زمان تحویل به مشتریه. برقراری ارتباط بین مشتری و راننده از جمله ویژگی‌هاییه که با استفاده از نرم افزار مدیریت ناوگان حاصل میشه. چالشی که شرکت‌های حمل کالا با اون دست و پنجه نرم میکنن، تماس‌های متعددیه که از سوی مشتریان برای پیگیری سفارش خودشون با واحد پشتیبانی برقرار می‌کنن. همین تماس‌ها باعث افزایش زمان و هزینه‌ای میشه که با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت ناوگان به سادگی میشه از حجمشون کم کرد.
• برنامه‌ریزی ناوگان: اهمیت برنامه‌ریزی برای سازمان‌های بزرگ و به‌طور کلی سازمان‌هایی که نیروی میدانی زیادی دارن، خیلی بالاست. برنامه‌ریزی فعالیت‌های ناوگان دید مناسب و جامعی از آینده بهتون میده. برای مثال فرض کنین ماشین حمل بار در طول مسیر دچار نقص فنی بشه. تیم برنامه‌ریزی شما باید حساب همه جا رو کرده باشه و برای شرایط بحرانی برنامه‌ای مشخص داشته باشه تا به مشکل نخورین.

چالش‌های توسعه‌ی نرم افزار مدیریت ناوگان

نرم افزار مدیریت ناوگان رو بررسی کردیم، ویژگی‌های یک بستر هوشمند، با کارایی بالا رو شمردیم. حالا برای توسعه‌ی همچین پلتفرمی چه چالش‌هایی پیش رو داریم؟

• کمبود تجربه و ارتباطات در زمینه‌ی مرتبط: استارتاپ‌ها و کسب و کارهای کوچک و نوپا با تصور این موضوع که بستر فنی مورد نیاز برای توسعه‌ی این پلتفرم کار چندان دشواری نیست، اولین اشتباه خودشون رو مرتکب میشن. دانش مورد نیاز در زمینه‌ی توسعه‌ی یک پلتفرم هوشمند با کپی کردن به دست نمیاد. این کار با آزمون و خطا، پیاده‌سازی روند کار و بهینه‌سازی اون در دراز مدت حاصل میشه که کاری زمان‌بره و نیاز به یک سرمایه‌گذاری بلندمدت داره.
• دید سطحی نسبت به مدیریت ناوگان: در مقاله‌ی که به بررسی تفاوت‌های رهگیری خودرو با مدیریت ناوگان در بلاگ لوجیکو منتشر کردیم، تفاوت‌های نرم افزار مدیریت ناوگان رو با نرم افزارهای رهگیری خودرو بررسی کردیم. سیستم رهگیری خودرو که به دو صورت نرم افزاری و سخت‌افزاری (با استفاده از دستگاه‌های جی‌پی‌اس) مسیر و مکان دقیق خودرو دریافت میکنه و اطلاعات لازم رو به واحد اجرایی و عملیات میفرسته تا بتونن داده‌ها رو تحلیل و بررسی کنن. مدیریت ناوگان در مقیاسی بزرگ‌تر تمامی فرآیندهای مرتبط با ارسال کالا از بارگیری در انبار گرفته تا تحویل به مشتری رو مدیریت میکنه. اطلاعات و داده‌ها گستره‌ی بیشتری رو در بر میگیره و با ارزیابی و مدیریت مسیرفرآیند باعث بهبود و افزایش بازده عملیات میشه.
• انتخاب بین گزینه‌های فراوان: از مهم‌ترین نکات در توسعه‌ی نرم افزار مدیریت ناوگان، توجه به ویژگی‌های کلیدی توسعه‌ی آنها و کاربردی بودن این ویژگی‌ها با توحه به صنعتیه که در اون فعالیت میکنین.

در ابتدای کار با دریایی از ویژگی‌های متنوع مواجه هستین و قصد دارین تا نرم افزار شما شامل همه‌ی ویژگی‌ها و مزایا باشه. این اشتباه رو شاید بتونیم خیلی مرگبار توصیف کنیم! چراکه اگر ده‌ها ویژگی رو در نرم افزار خودتون پیاده‌سازی کنین و هیچکدوم مفید فایده نباشه، عملا کاری جز صرف زمان و هزینه انجام ندادین.

گام‌های توسعه‌ی نرم افزار مدیریت ناوگان

هزینه‌های توسعه‌ی یک بستر مدیریت ناوگان برای کسب و کارهای کوچک و نوپا چندان به‌صرفه نیست باعث میشه تا هدف و هسته‌ی اصلی کسب و کار رو به‌کلی به فراموشی بسپارن.

غالباً این کسب و کارها با برون‌سپاری نیازهای خودشون به شرکت‌هایی که در زمینه‌ی مدیریت ناوگان خدماتی ارائه میدن، در هزینه‌های خودشون صرفه‌جویی میکنن. این هزینه به‌نسبت توسعه‌ی یک بستر مستقل به‌مراتب کم‌تر و کم‎‌تره.

گام‌هایی که برای توسعه‌ی بستر نرم افزاری باید درنظر بگیرین عبارتند از:

• سایز ناوگان کسب و کارتون
• تهیه‌ی لیستی از ویژگی‌های مورد نیاز
• لیستی از تامین‌کنندگان جهت توسعه‌ی نرم افزار

این سه گام به شما چشم‌اندازی از محصول قبل شروع به‌کار میده و باعث میشه تا پیش از گرفتن هر تصمیمی نسبت به هزینه‌ها و سختی‌های مسیر نگاه بازتری داشته باشین تا در ادامه صرفا اتلاف زمان و هزینه نکرده باشین.