مدیریت لجستیک چیست؟
مدیریت لجستیک نقشی حیاتی در پیش‌برد اهداف و نقشه‌های استراتژیک در زنجیره تامین ایفا می‌کند. در این مقاله می‌خواهیم تا نقش و جایگاه مدیریت لجستیک را در تمامی ابعاد زنجیره‌ی تامین بررسی و ارزیابی کنیم. با ما همراه باشید.
مدیریت لجستیک چیست؟
شاید ساده‌ترین تعریف برای نقش مدیریت لجستیک به این صورت باشد: هماهنگ‌کننده‌ی برنامه‌های استراتژیک در زنجیره‌ی تامین باشد. این برنامه‌های استراتژیک رو میتونیم در موارد زیر خلاصه کنیم:
- مدیریت سفارشات
- هماهنگی با واحد انبارداری
- کنترل موجودی
- مدیریت ناوگان و حمل و نقل
- مدیریت نیروهای میدانی
- برنامه‌ریزی برای عرضه و تقاضا
- تحقیقات بازار
- تحقیق و بررسی خواسته‌های مشتری
با توجه به نقش‌هایی که تعریف کردیم، نقش مدیر لجستیک در زنجیره تامین بسیار حیاتی و حساس به نظر می‌رسد. اهمیت این نقش به این دلیل است که عدم هماهنگی در فرآیندهای ذکر شده می‌تواند در مراحل بعدی زنجیره‌ی تامین باعث ایجاد اختلال و شکل گرفتن گلوگاه در مسیر شود.
جایگاه مدیریت لجستیک در زنجیره‌ی تامین
از اونجایی که وظایف مدیر لجستیک تنوع بالایی را شامل می‌شود، جایگاه این نقش در زنجیره تامین بسیار پر رنگ‌تر جلوه می‌کند. شاید مهم‌ترین خصوصیات یک مدیر لجستیک را بتوان به‌صورت زیر برشمرد:
- توانایی مدیریت بحران
- مدیریت واحدهای اجرایی درون سازمان
- توانایی در مدیریت واحدهای خارج از سازمان
- گزارش‌گیری و بهینه‌سازی فرآیندهای زنجیره‌ی تامین
- توانایی تصمیم‌گیری بین راه حل‌های استراتژیک
این موارد تنها گوشه‌ای از توانایی‌های لازم بود. مسلماً نقش‌های مدیریتی با این تنوع در امور اجرایی، نیازمند افرادی با سطح مسئولیت‌پذیری بالا هستند. در ادامه به بررسی سه بخش مهم در مدیریت لجستیک و اهمیت آن‌ها می‌پردازیم.
مدیریت لجستیک با چاشنی تکنولوژی
در عصر تکنولوژی به سر میبریم. ظهور و رشد فناوری در عرصه‌های مختلف زنجیره تامین و لجستیک زنگ خطر را برای متدهای سنتی فعال در این زمینه به صدا در آورده است. این هشدار به فرآیندهای سنتی بیشتر به این دلیل است که رویکرد استفاده از تکنولوژی در فعالیت‌ها امتحان خود را با افزایش بهره‌وری و بازده خروجی، پس داده است. از یکپارچه‌سازی ارتباطات از طریق ایمیل‌های سازمانی تا اطلاع از وضعیت لحظه‌ای نیروهای میدانی با استفاده از نرم‌افزارهای موجود در این زمینه، همگی به لطف گسترش فناوری میسر شده است.
اگر بخوایم نقش تکنولوژی در مدیریت لجستیک و زنجیره‌ی تامین رو بیشتر باز کنیم، میتونیم به مواردی از قبیل:
- هوشمندسازی انبارها با استفاده از ربات‌های انبارداری
- استفاده از ربات‌های انبارداری برای کاهش دخالت نیروی انسانی
- هماهنگی بین واحدهای مختلف اعم از انبارداری، بسته‌بندی و غیره با استفاده از پروتکل‌های ارتباطی
- گزارش‌گیری هوشمند از عملکرد نیروها در قسمت‌های گوناگون
- مدیریت نیروهای میدانی اعم از بازاریاب‌ها و راننده‌ها
- استفاده از سنسورها و دریافت اعلانات مستقیم از وضعیت سلامت ناوگان
- افزایش امنیت راننده و کانتینرها با تحلیل رفتار راننده حین رانندگی
- اطمینان از صحت انجام ماموریت خارج از سازمان
برشمریم.
مدیریت موثر انبارداری
انبارداری و مدیریت انبارداری رو میتونیم یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدیریتی بدانیم که مدیریت لجستیک نیاز به برنامه‌ریزی و تعیین اهداف استراتژیک برای آن دارد. شاید بتوان ایجاد هماهنگی یکپارچه و مستقیم بین واحد انبارداری و مدیریت لجستیک را یکی از بهترین روش‌ها در روان‌تر کردن مسیر انجام فعالیت‌ها در زنجیره تامین بدانیم. کاری که بسیاری از غول‌های بزرگ در زمینه لجستیک از آن برای از بین بردن موانع موجود در راه بهره گرفته‌اند.
مدیریت ناوگان و نیروهای میدانی
میرسیم به ایستگاه آخر. یعنی جایی که تمامی این فرآیندهایی که نام بردیم دست به دست هم می‌دهد تا سفارش مشتری را برساند. این همان جایی است که باید بهترین بازدهی را در محضر مشتری داشته باشید. تمام مراحلی که گفتیم بخش مخفی کار را شامل می‌شود و مشتری شما در جریان فرآیندهای زنجیره تامین قرار نمیگیرد. ولی تحویل کالا؟ اگر به درستی و با ظرافت تمام انجام نشود، شما در کار خود شکست خورده‌اید.
در مدیریت لجستیک همونطور که به استفاده از تکنولوژی اشاره کردیم، دو راه حل اصلی برای مدیریت نیروهای میدانی وجود دارد:
- راه حل نرم‌افزاری
- راه حل سخت افزاری
هر دو این راه حل می‌تواند با توجه به سایز کسب و کار شما برایتان مفید باشد. در رابطه با مزیت هر کدام از روش‌های فوق به تفصیل در این مقاله صحبت کرده‌ایم. سخت‌افزار vs نرم‌افزار دو راه حل برای مدیریت ناوگان.
جمع‌بندی
اهداف و مسیر مدیریت لجستیک در زنجیره‌ی تامین تنوع زیادی دارد. رویکرد سنتی توانایی پاسخگویی به این حجم از تنوع را ندارد. برای پیش‌برد اهداف در زنجیره تامین و از همه مهم‌تر رضایت مشتری، مدیریت لجستیک نقش حیاتی دارد. مهاجرت از روش‌های سنتی به مدرن را می‌توان یکی از بهترین روش‌ها در تحقق این هدف دانست. شیوه‌ای که بسیاری از شرکت‌های بزرگ در دنیا مانند آمازون، با پیاده‌سازی آن، بازار جهانی را تسخیر کرده‌اند.
مدیریت لجستیک از جمله نقش های استراتژیک در توسعه و بهبود زنجیره تامین به حساب می آید.
برای موفقیت در این زمینه لازمه تا با موج تکنولوژی و دیجیتا‌ل‌سازی در این زمینه همراه بشیم. دیجیتالی شدن فرآیندها ابزار مناسبی برای مدیریت لجستیک و زنجیره تامین است.