سال 2020 با همه فراز و نشیب‌هایی که داشت تموم شد. تکنولوژی‌ها و راه‌کارهای مختلفی راه خودشون رو به عرصه‌ی کسب و کار باز کردن و کسب و کارهای زیادی هم به دلایل مختلف، بار خودشون رو بستن و رفتن. مقاله‌ی امروزمون اختصاص داره به بررسی ترندهای لجستیک و زنجیره تامین در سال 2021.
سالی که در اون انتظارات از تکنولوژی‌هایی مثل هوش مصنوعی و بلاک‌چین برای افزایش بهره‌وری و بهبود فرآیندها بیشتر و بیشتر میشه. در کنار همه‌ی این‌ها ثبت اطلاعات به وسیله پهبادها را نیز باید در نظر داشته باشیم. تکنولوژی‌ای که با اومدنش، پنجره‌ای جدید در عصر ارتباطات و تحلیل داده‌ها گشود.

در این مقاله‌ به تازه‌های لجستیک در سال 2021 خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

مهم ترین ترندهای لجستیک در سال 2021

طبق گزارش سایت Forbes از ترندهای صنعت لجستیک، 6 مورد زیر به عنوان تازه های لجستیکی معرفی شده اند.

1. هوش مصنوعی و اهمیت یادگیری ماشین
2. تکنولوژی همانند دیجیتال (Digital Twin)
3. رهگیری و ردیابی لحظه‌ای فرآیند ارسال کالا
4. بلاک‌چین یا زنجیره‌ی بلوکی
5. گزارشات تحلیلی و دانش داده
6. اهمیت گزارشات تحلیلی در بهبود فرآيندها

در ادامه به بررسی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.

1- هوش مصنوعی و اهمیت یادگیری ماشین

در طول سالیان متمادی، ظهور هوش مصنوعی و پیشرفت تکنولژی‌های مرتبط با آن نظیر ربات‌های حمل بار و غیره، ورود این ربات‌ها به صنعت لجستیک و زنجیره‌ی تامین، تاثیر غیر قابل انکاری در این صنعت گذاشته است.

تمام ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود. هوش مصنوعی را می‌توانیم یکی از تاثیرگذارترین پارامترها در کاهش هزینه و صرفه‌جویی در زمان، در بخش‌های مختلف زنجیره‌ی تامین به‌حساب بیاریم. ربات‌ها و پهپادهای حمل بار که وظیفه‌ی ارسال کالا را به عهده دارند، باعث شده‌اند تا لجستیک هوشمندتر از قبل شده و قابلیت اطمینان بالاتری داشته باشد.

بر طبق نشریه‌ی گارتنر:

 هوش مصنوعی باعث افزایش ۲.۹ میلیون دلاری ارزش کسب و کارها و افزایش بازده کاری حدود ۶.۲ میلیون ساعتی، تا سال ۲۰۲۱ خواهد شد.

ترکیب هوش مصنوعی و قابلیت‌های هوش انسانی باعث میشه تا انعطاف‌پذیری، بازدهی و دقت در انجام فعالیت‌ها رشد چشم‌گیری داشته باشه. همین امر انتظارات رو از کسب و کارهایی که در زمینه‌ی لجستیک و زنجیره‌ی تامین فعالیت می‌کنن، به سمتی میبره که توجه خودشون به سمت استفاده و پیاده‌سازی هوش مصنوعی و تغییر زیرساخت‌ها به سمت استفاده بیشتر از ربات‌ها، معطوف کنن.

2- تکنولوژی همانندسازی دیجیتال (Digital Twins)

پیش از هر چیز لازمه تا توضیحی درباره‌ی همانندسازی دیجیتال یا همون Digital Twins ارائه بدیم.

همانندسازی دیجیتال یا Digital Twins، نسخه‌هایی مجازی از دستگاه‌های فیزیکی می‌باشند. دو قلوهای دیجیتال معادل مجازی یک محصول یا موجودیت واقعی هستند. دوقلو یا همزاد دیجیتال عبارت است از مجموعه‌ای وسیع از انواع داده‌های مرتبط با یک موجودیت یا محصول. محققین فناوری اطلاعات می‌توانند برای اجرای آزمایشات و شبیه‌سازی‌های قبل از تکمیل و ساخت و استفاده از دستگاه‌های واقعی از آن‌ها استفاده کنند.

این پروژه در ابتدا در دهه‌ی ۶۰ در ناسا برای شبیه‌سازی کپسول‌های فضایی مورد استفاده قرار گرفت. طبق گفته‌ی نشریه‌ی گارتنر در سال ۲۰۱۷، این فناوری را جزو ۱۰ تکنولوژی برتر خود در آن سال قرار داد.

بر طبق پیش‌بینی گارتنر با اتصال ۲۱ میلیارد سنسور تا سال ۲۰۲۰، امکان ساخت دوقلوهای دیجیتال برای میلیاردها وسیله وجود دارد.

با توجه به این توضیحات بریم سراغ دوقلوهای دیجیتال و لجستیک!!! مشکل اصلی که در زمینه‌ی لجستیک و زنجیره‌ی تامین پیش از این وجود داشت، عدم تطابق و شباهت صد در صدی مدل دیجیتالی ساخته شده با مدل واقعی بود. برای مثال، داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده به یک مپل خاص برای بهبود و افزایش بهره‌وری اشاره می‌کرد، در حالیکه مدلی که در نهایت پیاده‌سازی می‌شد، تغییر زیادی با مدل دیجیتال خود داشت.

تکنولوژی دوقولی دیجیتال باعث میشه تا داده‌ها و اطلاعات از زمان سفارش، بسته‌بندی، انبارداری و درنهایت ارسال محصول به درستی مدل شده و با بررسی این اطلاعات و داده‌ها، تصمیمات استراتژیک به درستی گرفته می‌شود.

3- اطلاعات درلحظه از فرآیندها

قابلیت مشاهده و رصد اطلاعات! ویژگی‌ای که شاید همین چند سال اهمیت بالایی پیدا کرد. این روزها اهمیت اطلاعات لحظه‌ای بیشتر و بیشتر از قبل شده. این اهمیت از جایی نشات میگیره که امنیت ارسال سفارش و نظارت و کنترل لحظه‌ای اهمیت بالایی پیدا کرده.

اطلاعات لحظه‌ای ارسال سفارشات و ناوگان باعث همگام‌سازی و کنترل و نظارت جامع میشه. خصوصا در شرایطی که ناوگان دچار سانحه میشه، لزوم اطلاعات و داده‌های لحظه‌ای به مدیریت کمک میکنه تا بهترین تصمیم رو در سریع‌ترین زمان ممکن اتخاذ کنه.

تحقیقات نشون میده که رهگیری و نظارت لحظه‌ای و داده‌ها و اطلاعات مستقیم از شرایط ناوگان و فرآیندهای زنجیره‌ی تامین میتونه باعث افزایش ۲۰ درصدی بهره‌وری بشه.

4- بلاک‌چین یا زنجیره‌ی بلوکی

پیش از اینکه سراغ تاثیر تکنولوژی بلاک‌چین در لجستیک بریم، ابتدا نگاهی داشته باشیم به اینکه “تکنولوژی بلاک‌چین چیست؟” .

بعد از ظهور ارزهای دیجیتال نظیر بیت‌کوین، بلاک‌چین به عنوان راه حلی برای معاملات امن، پا به عرصه گذاشت. در یک بیان جامع‌تر از تعریف بلاک‌چین، می‌توانیم بلاک‌چین را یک سیستم جامع برای ثبت و ضبط اطلاعات بدانیم.

از سال ۲۰۰۸ پس از ظهور بیت‌کوین، و ظهور بلاک‌چین، این عبارت توجهات بسیاری را در کسب و کارهای مختلف در دنیا به سمت خودش جلب کرد. سه تا از مهم‌ترین قابلیت‌هایی که بلاک‌چین در لجستیک میتونه فراهم کنه عبارتند از:

1. افزایش شفافیت
2. افزایش مقیاس‌پذیری
3. افزایش امنیت

در حال حاضر شرکت‌های نظیر ‌UPS و وال‌مارت اقدام به سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی افزایش کاربرد بلاک‌چین در جهت تسهیل فرآیندها در زنجیره‌ی تامین کرده‌اند. هر چند این سرمایه‌گذاری‌ها تازه شروع پروژه‌ای است که ممکن است مدت‌ها زمان ببره، نکته‌ی حائز اهمیت روند رو به رشد و استفاده از این تکنولوٰژی در زنجیره‌ی تامین و لجستیکه که تا سال‌های آینده باید منتظر بمونیم تاثیرات این تکنولوژی رو نظاره‌گر باشیم.

5- گزارشات تحلیلی و دانش داده

داده‌ها و اطلاعات لجستیک و زنجیره‌ی تامین در گذشته رنگ و بویی سنتی داشت و اطلاعات، از ارزشمند گرفته تا اطلاعات بی‌ارزش، همگی ثبت و نگه‌داری می‌شدند. این روش از ثبت و نگه‌داری اطلاعات مشکلاتی رو به‌وجود می‌آورد مثل:

• عدم شفافیت داده‌ها و اطلاعات
• گزارش‌گیری از اطلاعات با میزان بالای خطا
• معضلات موجود در زمینه‌ی کنترل و نظارت فرآیندها
• امکان از بین رفتن اطلاعات و داده‌های ثبت شده

بستر جدیدی که در سال‌های اخیر با تکیه بر پیشرفت فناوری و دانش تحلیل داده به‌وجود اومده، این امکان رو در صنعت لجستیک فراهم کرده تا با استفاده از پلتفرم‌ها و سامانه‌های مختلف اقدام به ثبت اطلاعات خودشون کنن.

استارتا‌پ‌های نوظهور در زمینه‌ی ثبت و تحلیل اطلاعات لجستیک در حال توسعه‌ی الگوریتمی بر پایه‌ی هوش مصنوعی هستند تا بتواند رفتار کاربر و مسیر انجام فرآیند را پیش‌بینی کند.

این الگوریتم می‌تواند با استفاده از داده‌ها و اطلاعاتی که از فرآیندها به دست می‌آورد، می‌تواند گام‌های بعدی را پیش‌بینی کند. حالا گزارشات تحلیلی چه نقشی در بهبود روند فرآیند ایفا می‌کند؟

6- اهمیت گزارشات تحلیلی در بهبود فرآيندها

شاید نام‌گذاری عصر امروز، با عنوان عصر اطلاعات و داده‌ها، چندان بی‌ربط نباشه. خصوصاْ‌ فراداده‌ها یا همون Big Data. اهمیت فراداده‌ها و اطلاعات در کسب و کارها، به مدیران اجرایی این توانایی و قابلیت رو میده تا همواره یک گام جلوتر حرکت کنند. فراداده‌ها این امکان رو فراهم می‌کنن تا با پیش‌بینی شرایط، تصمیمات استراتژیک رو هوشمندانه‌تر و هدف‌مندتر اتخاذ کنین.

استخراج داده‌ها یا همون Data Mining در مدیریت لجستیک پس از مدتی باعث به وجود اومدن یک الگو (Pattern) میشه که میتونه شامل اطلاعاتی مثل:

• الویت فرآیندها
• وابستگی فرآیندها
• گلوگاه‌ها و نقاط درگیر در فرآیند
• میزان موفقیت و شکست فرآیندها
• هزینه‌های جاری در مراحل مختلف فرآیند

باشه. این الگو در نهایت با بررسی داده‌های قدیم و جدید باعث میشه تا نسبت به کنترل و نظارت فرآیندها دید بهتری داشته باشین.

جمع بندی

توجه به ترندهای صنایع یکی از بهترین روش ها برای ایده پردازی و شروع کسب و کارهاست. لجستیک نیز از این قائله مستثنی نیست و برای موفقیت در این صنعت، باید توجه ویژه ای به ترندهای لجستیکی داشت. در این مقاله به 6 مورد از مهم ترین ترندهای لجستیک در سال 20201 پرداختیم.

ترندهایی مثل: هوش مصنوعی و اهمیت یادگیری ماشین، تکنولوژی همانند دیجیتال (Digital Twin)، رهگیری و ردیابی لحظه‌ای فرآیند ارسال کالا، بلاک‌چین یا زنجیره‌ی بلوکی، گزارشات تحلیلی و دانش داده، اهمیت گزارشات تحلیلی در بهبود فرآيندها و… که می توانند آینده لجستیک را تحت الشعاع قرار دهند و حمل و نقل شهری را نیز تغییر دهند.